Mijn voornaam is Sara-Maria en ik heb van mede-christenen wel eens gehoord dat mijn naam een beetje Rooms aandoet... Hoewel wij refo's de moeder van de Heere Jezus net zo goed Maria noemen als Rooms Katholieken dat doen, heten er toch niet veel meisjes in mijn directe omgeving 'Maria'. Voor een Jood komt mijn naam niet perse Rooms over, maar eenvoudigweg 'christelijk' en daarmee helaas ook haast het tegenovergestelde van Joods. Wisten ze maar dat mijn naam heel erg Joods is! Mijn naam spreek je in het Hebreeuws namelijk uit als Sara-Mirjam.
Huh?! Heette de moeder van Jezus dan eigenlijk Mirjam? Ja en nee. De moeder van de Heere Jezus had waarschijnlijk wel dezelfde naam als de zus van Mozes! Zo zijn er heel veel namen in het Nieuwe Testament die eigenlijk Joodse namen zijn, Hebreeuwse namen. Toch schrijven wij ze anders en spreken we ze vaak anders uit dan de namen in het Oude Testament. Waarschijnlijk werd de naam Mirjam in Bijbelse tijd uitgesproken als 'Marjam', door verandering van klank in het Hebreeuws (talen veranderen altijd door de tijd heen) is het in later Hebreeuws 'Mirjam' geworden, maar toen het Nieuwe Testament in het Grieks geschreven werd, veranderde de naam door het Griekse schrift naar 'Maria'.
Er is niets geks aan dat een naam zo veranderd. Talen bestaan immers uit klanken en voor de spreker van de ene moedertaal kan een bepaalde klank niet uit te spreken zijn terwijl die zo normaal is voor een spreker van een andere moedertaal. Denk maar eens aan hoe wij 'Maria' uitspreken en hoe de Engelsen 'Mary' zeggen. Soms schrijven we namen wel hetzelfde, maar spreken we ze toch anders uit. Denk maar eens aan de naam Ruth en hoe die verschillend uitgesproken wordt in het Engels, in het Duits en in Nederlands (in dit geval zitten de Duitsers het dichtst bij de Hebreeuwse uitspraak; ja, met een oe-klank dus).
Als het niets vreemds is, waarom begin ik er dan over? Nou... Ik denk dat er heel veel rijkdom is in het herkennen van Hebreeuwse namen in het Nieuwe Testament. Soms lijkt het of er een grote kloof tussen het Oude en het Nieuwe Testament zit, maar het tegendeel is waar! Dit is niet in in het minst belangrijk voor christenen, maar denk ook eens aan evangelisatie onder Joods gelovigen. Joden hebben vaak van jongs af aan geleerd dat het Nieuwe Testament een antisemitisch boek is en weten niet dat het eigenlijk geschreven is door Joden voor Joden over Joden. Iets simpels als beseffen dat zij Joodse namen hebben, kan al heel veel schelen.
Kijk maar eens naar deze namen. Sommigen zijn heel makkelijk te herkennen uit het Oude Testament, zoals:
Jakobus = Jakob
Judas = Juda
Saulus = Saul (Paulus kwam dan ook uit de stam van Benjamin, net als koning Saul)
Zacharias = Zacharia
Tobias = Tovia (hier herken je vast het woord 'tov' (goed) in)
Jaïrus = Jaïr
Elisabeth = Eliseba (net als de vrouw van Aäron)
Anna = Hanna
Anderen zijn misschien iets minder duidelijk:
Lazarus = Eliëzer
Ananias = Hananja
Johannes = Jochanan
Mattheüs = Matitjahu
Maria = Mirjam
Jezus = Jesjoea (Jozua)
Zaccheüs = Zachai
Het is je misschien wel opgevallen dat veel namen een uitgang erbij hebben gekregen in de vorm '-us' of '-s'. Dit is een Griekse mannelijke uitgang.
Er zijn ook voorbeelden van Aramese namen in het Nieuwe Testament, een taal verwant aan het Hebreeuws die in de tijd van Jezus gesproken werd, zoals de namen van Martha en Tabitha. Dit zijn wel typisch Joodse namen, maar niet herkenbaar voor ons uit het Oude Testament.
Nu zeg ik niet dat het verkeerd is dat wij de moeder van de Heere Jezus Maria noemen. Dat is nu eenmaal de Nederlandse versie van de naam en iedereen weet waar je het over hebt als je haar Maria noemt. Wel denk ik dat het belangrijk is te beseffen dat zij een Joods meisje was die heel goed wist dat zij dezelfde naam had als de zus van Mozes!
Heb jij hier wel eens bij nagedacht en vind jij het ook zo mooi om dit in gedachten te houden bij het lezen van het Nieuwe Testament?
Liefs en sjalom,
Sara-Mirjam