“Ik erger me eigenlijk aan het boekje dat je schreef” - De opmerking kwam voor mij niet uit de lucht vallen. Of misschien juist wel, want ik voel deze opmerking zo vaak hangen in de lucht. Meestal spreken mensen het niet uit, maar toch denk ik het te voelen en dan is de lucht er zwaar van. Het was een beetje als onweer op een benauwde zomerdag. Ik waardeerde oprecht dat deze persoon dat gevoel gewoon maar even uitsprak.
“Oh?” vroeg ik belangstellend. “Ja,” zei mijn criticus, “ik denk vaak: waarom schrijf je hierover? Over traditie en regels. Het is allemaal zo leeg en doods. Ik denk dat we ons veel meer moeten richten op onze relatie met God. Op de liefde, want daar draait het om.”
Het was geen gek antwoord en ik waardeerde de vraagsteller nog meer dan ik al deed. Ik stond te springen om te antwoorden, want het is zo rijk en zo mooi!
Van de letter of de liefde?
Deze opmerking bevestigde voor mij wat ik vaak om me heen hoor en zie. Zodra ik mij uitspreek over wat mij ‘het meest Bijbels’ lijkt, zeggen mensen graag: “Ja, maar uiteindelijk gaat het om het hart, hè?”. Ja, natuurlijk. Om het voorbeeld van hoofdbedekking te nemen: je kunt beter Gods plaats voor jou aanvaarden zonder hoofdbedekking, dan mét hoofdbedekking níet. Tegenwoordig ben ik maar wat graag deze opmerking voor, want het is in mijn ervaring zo’n dooddoener.
Een ander voorbeeld is wanneer ik op grond van de Bijbel homoseksualiteit afwijs. Vaak wordt er op gewezen hoe God liefde is. Dat de kernboodschap van het Evangelie liefde is. Gunt God dan niet iedereen liefde? Waarom zou de één, omdat hij homofiele gevoelens heeft, voor altijd alleen moeten blijven, terwijl de ander die bij geval hetero is, wel een romantische relatie na kan streven? Vergeet ik het Evangelie? Ben ik van de letter en niet van de liefde?
Ik vind het soms lastig om dit onder woorden te brengen en dat is omdat ik er aan de ene kant heel sterk over voel en wil vechten voor de waarheid en aan de andere kant mensen geen pijn wil doen en niet als liefdeloos bestempeld wil worden…
Van de letter
Het is een gegronde vraag natuurlijk die we elkaar en onszelf moeten stellen: ben ik van de letter of van de liefde? Het kan namelijk heel goed fout gaan. In Jesaja zegt God: “Breng niet langer nutteloze offers” en “uw feestdagen haat ik met heel Mijn ziel” omdat de Israëlieten hypocriet leefden (Jes. 1:13-14). Paulus schrijft: “Al zou ik al het geloof hebben zodat ik bergen zou verzetten, maar ik had de liefde niet, dan was ik niets.” (1 Kor. 13). Ik denk alleen dat er veel verwarring is ontstaan in de gemeente. Het is alsof we die lege huls die we vaak zelf zijn, projecteren op God en Zijn ‘letter’, Zijn Woord. Alsof de letter tegenover de liefde staat… Maar, al kunnen wij zelf wel geboden houden zonder liefde, voor God is dat onmogelijk. God heeft de letter juist uit Zijn onuitputtende liefde gegeven!
De letter is de liefde
Ja, het is waar, God is liefde en het grootste gebod is: heb God lief boven alles, en, je naasten als jezelf. Maar…
Als je werkelijk gelooft dat God volkomen liefde is en dat de Bijbel volkomen Zijn Woordis en dat Gods wegen hoger zijn dan die van ons (Jes. 55: 9), dan zul je met mij moeten beamen: de letter ís de liefde.
Natuurlijk bedoel ik hiermee niet dat we niet hermeneutisch naar de Bijbelse tekst moeten kijken, maar als we vast geloven dat God goed is, dat God liefde is, dat Hij alleen goede dingen zegt in Zijn Woord, dat Hij ons geen stenen geeft… Dan hoeven we niet bang te zijn voor welke betekenis van de tekst dan ook! En als dat zo is, kunnen we veel helderder en eerlijker naar de tekst kijken en hermeneutiseren.
Binnen het Jodendom wordt er onderscheid gemaakt tussen wetten die we kunnen begrijpen en wetten die we moeilijk uit kunnen leggen. Juist die laatste wetten zijn belangrijk om te houden, want, zo zegt men, die vragen om het meeste geloof. Geloof dat een goede God alleen goede wetten maakt. Lastige wetten? Nee, ten goede. Omdat God goed is.
Durf ik dat ook? Geloven dat God uit liefde spreekt wanneer Hij zegt dat iemand met homofiele gevoelens dat niet kan praktiseren? Geloven dat het Gods liefde is die spreekt als Hij mij als vrouw gebiedt stil te zijn en hoofdbedekking te dragen?
Ja, Heere, ik geloof. Zelfs als ik het soms niet helemaal snap. Zelfs als ik soms worstel met de uitkomst. Zelfs als ik anderen zie worstelen met de uitkomst. Ik weet dat Uw letter de liefde is.
“Ontsluit mijn ogen en laat mij aanschouwen de wonderen van Uw wet.” (Psalm 119: 18)
Deze column is eerder gepubliceerd op Cvandaag.nl