Vijf jaar geleden werd ik uitgezonden door Wycliffe Bijbelvertalers naar Yaoundé, Kameroen om daar vier maanden te werken als directiesecretaresse. Ik heb daar zo veel meegemaakt en zo veel lessen geleerd die ik niet gauw meer zal vergeten! In een serie over mijn reis deel ik bijzondere momenten in Kameroen. Lees meer over het werk van Wycliffe Bijbelvertalers op www.wycliffe.nl.
Toen ik vijf jaar geleden in mijn eentje naar Kameroen moest reizen, vond ik dat best wel een beetje spannend (lees: zo spannend dat ik flauw viel, true story). Verschillende kennissen waren verbaasd dat het verlegen meisje dat nooit van logeren hield in haar eentje naar Afrika durfde. Het verblijf en het werk daar en het weg zijn van huis was spannend voor mij, maar ook de reis zelf. Ik was 20 en had één keer eerder gevlogen en dat was een simpel uurtje naar Londen. Ik zou nu in mijn ééntje reizen, overstappen in Istanbul en vooral in mijn ééntje aankomen in Kameroen. - Zal ik weten waar ik naartoe moet lopen? Zullen mijn koffers op tijd aankomen? Wie zal mij ophalen? Zal ik ze kunnen vinden? Zal ik heel moe zijn en zal ik weten wat ik moet zeggen? Zullen ze me (te) jong vinden of timide? Waar zouden ze me heen brengen? - Het was allemaal één groot raadsel en ik had geen idee waar ik me op moest voorbereiden. Gelukkig wist ik niet wat me te wachten stond. Van alle scenario's die ik had kunnen bedenken, overkwam mij de nachtmerrie. Tijdens het vliegen schreef ik in een reisdagboekje, maar aan het eind vergat ik dat helemaal. Het was ook niet nodig om het op te schrijven, want het staat voor altijd in mijn geheugen gegrift. Niet alleen wat er eng was hoor, maar juist hoe God mij uit die situatie redde!
Afscheid nemen
Zoals ik al zei vond ik het best spannend om alleen te vliegen. Eerst het afscheid nemen van mijn familie op Schiphol. Tranen van alle kanten. Ik weet nog dat ik door het poortje liep en voor de laatste keer achterom keek. Zo'n brok in mijn keel had ik nog nooit gehad... Op zo'n moment weet je weer hoe veel je van je familie houd. Ik weet ook nog dat ik bad bij elke traan en elke angstige gedachte die in mij naar boven kwam - Heere, geef alstUblieft dat het goed zal gaan. Haal mijn angst weg. Heere, geef dat ik ze na een aantal maanden allemaal weer terug zie. Heere, gebruik mij en laat dit niet voor niets zijn. - Met een heel hard bonkend hart ben ik verder gelopen. Het volgende spannende was aan de beurt. Gelukkig bleek het helemaal niet zo spannend om door de douane te gaan en ik was blij dat ik het van te voren zo makkelijk mogelijk gemaakt had voor mezelf.
Overstappen in Istanbul
Het vliegen zelf was best fijn. Ik geniet van de uitzichten en het gevoel dat je in de lucht zit. De wereld is dan zo klein en mijn problemen daarmee al helemaal. In Istanbul moest ik overstappen en dat was wel even spannend. Ik moest naar een gate lopen die heel ver weg lag van de aankomsthal waar ik uitgekomen was. Als je een keer op het vliegveld Atatürk bent geweest, weet je waarschijnlijk wat ik bedoel. De hallen zijn zó lang en het lijkt wel of je kilometers moet lopen! Ik kon het ook niet gelijk vinden en ik stond met mijn ticket in mijn hand en waarschijnlijk een verwarde blik op mijn gezicht in de drukke hal. Opeens trok een man mijn ticket uit mijn handen en liep er mee weg. - Nee! Ga niet weg met mijn ticket! - Ik schrok zo erg. Ik dacht dat ik mijn ticket kwijt was en nu een probleem had. Gelukkig kwam hij terug en zei iets in het waarschijnlijk-Turks. Toen mijn blik verward bleef, zei hij met harde stem "vijv-zirro-voor!". Ik was helemaal beduusd en overrompeld, maar ik wist nu in ieder geval dat ik naar gate 504 moest lopen. Ik bad - Heere, dankUwel dat ik mijn ticket nog heb en dankUwel dat deze man mij geholpen heeft. Geef dat ik op tijd bij mijn gate aankom.
Op Kameroense grond
De tweede vlucht was 's nachts en flink wat langer. Slapen deed ik niet echt, maar daar baalde ik niet van. Ik wilde alles wat ik meemaakte tot me nemen. Ik voelde me alsof ik in een film zat. Na een korte stop (lees: urenlang wachten) en wisseling van veel passagiers in Douala (Kameroen) stegen we weer op en na een tijdje waren we er eindelijk: Yaoundé, Kameroen. Yaoundé is Kameroens' hoofdstad met 1,8 miljoen inwoners en dit zou de plaats zijn waar ik een aantal maanden zou wonen en werken. Met zo'n grote stad verwacht je een groot vliegveld, maar niet dus... Het leek wel een dorps treinstationnetje! Verschillende mensen hadden mij van te voren gewaarschuwd dat er waarschijnlijk veel jongemannen zouden zijn op het vliegveld die je aanbieden je koffers te dragen en er daarna geld voor vragen. Ik zette me schrap en zei dapper 'No.' tegen elke jongen die mijn koffers probeerde te pakken. Het moest er belachelijk uitgezien hebben: zo'n klein meisje die twee grote koffers op een karretje probeert te stapelen. Afijn, het lukte mij en ik liep met een bonzend hart verder, Kameroen in. Ik was er! Ik was in Afrika! - DankUwel Heere, voor Uw onnaspeurlijke wegen! - Een paar maanden voor dat moment had ik namelijk nooit bedacht dat ik daar zou staan.
Waar blijven ze?
Er was een kleine hal waar mensen konden wachten en opgehaald worden. Daar kwam ik op uit met mijn koffers op een karretje. Het was januari, maar er stond nog een heel display met een kerstman en kitscherige lichtjes in allerlei kleuren. Er waren een aantal loketjes, maar die waren allemaal leeg. Misschien omdat het midden in de nacht was? Ik zou om 0:00 uur aankomen. Het was niet zoals de vliegvelden die ik gewend was, dat was wel duidelijk. In de hal keek ik rond, maar ik zag geen andere wachtenden en ik zag geen potentiële 'oppikkers'. Ik was de enige blanke op het hele vliegveld en blijkbaar de enige die niets te doen had. Ik had het erg heet en dus liep ik onhandig met mijn koffer karretje door de schuifdeuren naar buiten. Misschien zou daar iemand klaarstaan met een auto. Toen besefte ik voor het eerst dat ik in Afrika was en dat het buiten heter was dan binnen. Wow! Ik moest er een beetje om lachen. Het was echt een aparte gewaarwording om het 's nachts zo heet te hebben buiten. Ik zag niemand buiten, behalve een rij gele taxi's met taxibestuurders die over en weer aan het roepen waren in het Frans. Er liepen ook een aantal Kameroeners doelbewust naar hun eigen vervoer. Ik was de enige die geen eigen weg leek te hebben. - Heere, mijn God, waar blijven ze? - Ik keek op mijn telefoon en het kwartje viel: mijn vliegtuig kwam gewoon veel eerder aan dan verwacht! Een last waar ik eerst niet aan toe wilde geven, viel nu toch van mijn schouders. Ik bleef even buiten staan en probeerde te beseffen dat ik in Afrika was, maar nadat ik bedacht dat ik gestoken kon worden door muggen ging ik toch maar weer naar binnen. Ik zocht een bankje uit en maakte mijn koffers tot een voetenbankje. In mijn handbagage zat een leesboek die ik niet gelezen had in het vliegtuig, maar nu toch wel van pas kwam.
Ze zijn mij vergeten
De tijd verstreek en het wachten begon steeds langer te duren. Ik keek op de klok en op mijn ticket. Mijn vliegtuig was helemaal niet vroeger aangekomen dan verwacht! Wie mij ook zou ophalen, was in ieder geval nu al drie uur te laat. Ik ben met heel veel dingen een angsthaas, maar als het gaat om écht spannende of moeilijke momenten lijk ik de rust zelve. Ik probeerde me geen zorgen te maken. Ik wist dat paniek niet hielp en dus bleef ik rustig zitten. - Heere, zijn ze me vergeten? Wat moet ik nu doen? - Ik overwoog mijn opties om erachter te komen dat ik geen opties had. Ik leek wel verdoofd. Hier zat ik dan: als enige vrouw, enige blanke, alleen op een vliegveld. Ik had geen Kameroens geld. Ik had geen internet of telefoonreceptie. Ik had zelfs geen adres waar ik heen moest... Ik kon niemand bereiken. Ondertussen waren er een aantal kofferjongens die wel doorhadden dat er iets mis was met dat blanke meisje dat alleen op dat bankje zat. Ik bleef volhouden dat ik opgehaald zou worden. Ik zie nog de blik in hun ogen: "Ja, dat zei je twee uur geleden ook al". Ik bleef hun aanbiedingen afwijzen, maar eentje bleef volhouden en bleef met me praten. Deze jongen kon beter Engels spreken dan de rest, de voertaal in Yaoundé is namelijk Frans en ik sprak geen Frans, en het was stiekem een welkome afwisseling tijdens het lange zitten op dat metalen bankje, dus we raakten in een gesprek. Hij vroeg waar ik vandaan kwam en wat ik kwam doen. Ik vertelde dat ik kwam werken en hij vroeg waar. Op mijn antwoord reageerde hij voor dat moment onbetaalbaar: "Oh! LaSIL! Lot of white people. Lot of teacher there.". Ik was zo dankbaar. Ik had geen adres, maar in deze stad van 1,8 miljoen inwoners wisten sommige mensen blijkbaar wel van de plek waar ik naar toe moest. - DankUwel, Heere, voor deze bevestiging van Uw zorg! - Na een tijdje legde ik uit aan de jongen dat ik opgehaald moest worden, maar dat niemand leek te komen. Hij probeerde mij te helpen door een telefoontje te regelen bij een vriend van hem, maar niemand nam het nummer op dat ik voor noodgevallen bij me had. Geen wonder, het was namelijk nog steeds iets van 4:00 uur 's nachts!
In een taxi zonder geld
Het besef klonk tot me door, dat zelfs 'niets doen' en wachten geen optie was. Wie weet in hoeveel dagen ze zich vergist hadden? Het wachten zou wel dagen kunnen duren. Ik moest een beslissing maken. Ik moest wat doen en ik kon niet simpelweg wachten tot iemand mij herinnerde. Ik moest een taxi nemen. - Heere, ik heb geen geld, ik heb geen adres. Wat U van me vraagt, kan ik niet. - Toch moest ik een taxi nemen. Ik besefte heel goed dat ik mijn hele leven over moest geven. Het zou niet de eerste keer zijn dat een taxichaffeur een blank meisje ergens heel anders dan naar haar bestemming zou brengen. - Geef mij moed, Heere. Hier ben ik. Hier is mijn leven. Doe ermee wat U wilt. - Ik besloot te wachten tot het licht werd, omdat dat letterlijk minder 'duister' was. Ik wist dat de zon in Kameroen rond 7:00 's ochtends opkwam. Iets voor zevenen liep ik naar buiten, naar de rij taxi's. Verschillende chauffeurs keken me aan, maar ik sprak geen Frans en zij spraken geen Engels. Ik herinnerde me hoe de jongen de naam van waar ik zou werken op zijn Frans uitsprak, in plaats van de drie Engelse letters S-I-L, zei hij LaSIl ('la-siel'), en dat was het enige wat ik kon zeggen tegen de chauffeurs. Iedereen liep weg behalve twee chauffeurs die Frans met elkaar praatten, maar op een manier dat mij op schreeuwen leek. Blijkbaar was er één chauffeur automatisch verkozen tot de taak, maar wist hij nog niet helemaal waar hij heen moest rijden. De andere chauffeur leek hem uit te leggen waar hij heen moest. - Heere, geef dat hij het begrijpt. Geef dat hij weet waar hij heen moet rijden. Zorg alstUblieft dat hij me naar de goede plek brengt. Geef mij genade in zijn ogen en laat hem betrouwbaar handelen. Wees bij mij, Heere... - Het was eng om mijn koffers over te geven. Hij gooide ze op de achterbank en ik moest voorin naast de chauffeur zitten in de gammele gele taxi. Toen reden we de wereld in. Het begon nu echt licht te worden en wat ik vanuit de taxi zag, was het eerste wat ik van Afrika zag. Rode bermen langs de weg. Mensen die naast de weg liepen met lasten op hun hoofd. Ik zag voor het eerst palmbomen in het echt en ik keek mijn ogen uit tijdens het constante bidden in mijn hoofd. - Heere, geef een wonder en help mij. Bescherm mij door Uw genade.
Wonderlijke gebedsverhoring
De taxi nam op een gegeven moment een klein zijweggetje, een heuvel op. De chauffeur stopte bij een grote poort en stapte uit de auto. Ik zag hem wild gebaren met zijn handen, maar de wachter bleef aarzelend. Hij keek naar mij en opende toen de poort. Het hele compound leek uitgestorven. - Waar moet ik heen? Ik zie niemand. Heere, breng de juiste persoon naar me toe alstUblieft. Geef dat iemand me herkent, Heere. - De Heere luisterde en Hij verhoorde mijn gebed. Twee blanke vrouwen kwamen een hoekje om lopen achter een aantal bomen vandaan. Ze liepen eerst ongeïnteresseerd langs, maar toen ze opmerkten dat de taxi erg langzaam en aarzelend reed, kwam een vrouw naar ons toelopen en vroeg waar de chauffeur naar op zoek was. Toen ze mij zag zitten, schrok ze. Vanaf hier weet ik niet meer goed wat er gebeurde. Wat ik gezegd heb en hoe. Ik weet dat ze instapte en de weg wees naar mijn huisje. Ik weet dat ik bij het uitstappen nog net herinnerde haar te vertellen dat ik geen Kameroens geld had. Ze betaalde de chauffeur, bracht me in mijn huisje en zei dat ze me om 12 uur 's middags weer zou zien. Ik plofte op mijn bed en heb daar een hele tijd met ogen open gelegen. Om 12 uur klopte de vrouw weer op mijn deur. Ze vertelde mij dat ze Teresa heette en dat het een wonder was dat ze precies op dat tijdstip liep waar mijn taxi me gebracht had. Hij had me namelijk gereden naar het werkcompound waar alle kantoren stonden, maar waar niet zo zeer mensen woonden. Rond 7 uur 's ochtends liep natuurlijk niemand rond op kantoor. Teresa was één van de twee mensen die wist dat ik vandaag zou komen omdat zij degene was die mijn huisje klaar moest maken. Zij deed deze ochtend, niet bij toeval, maar wel zonder erbij na te denken, met een vriendin haar ochtendwandeling door het compound waar ik was gebracht door de taxi. Precies zij, liep precies daar, op precies het goede moment! Als ik 5 minuten later was aangekomen, had ze er niet meer geweest. Als ik 5 minuten eerder was aangekomen, had ik haar waarschijnlijk ook misgelopen. Ze wist niet hoeveel ik gebeden had, maar haar woorden waren "Truly a miracle!" en dat was het. Het was een wonder. Het was gebedsverhoring.
Moses de taxichauffeur
Ik heb het nog vaak te horen gekregen: "Was jij het meisje dat ze vergeten waren op te halen?!". Iedereen voelde met me mee en bood hun excuses aan, zelfs als ze er niets mee te maken hadden (zo waren ze daar). Iemand zei tegen mij "For you, from now on, it can only get better. I will take care of that.", het moeilijkste had ik achter de rug, het koude cultuurschok bad had ik al gehad en nu wachtte mij heel veel warm verwelkomende mensen. Zo was het vanaf het begin duidelijk dat alles in Gods hand was en dat ik niets te vrezen had. Een paar maanden later begon er een taxi langzaam naast me te rijden toen ik naar mijn werk liep. Ik zette me schrap om hem af te wijzen, want ik had geen taxi nodig, maar dat bleek niet nodig. "Are you Sara-Maria?", "Yes?", "I am so so so so sorry!". Het was Moses, de vertrouwde taxichauffeur die mij op had horen halen. Hij vertelde hoe hij zich vergist had in de datum, doordat ik om middernacht aankwam. Ik mocht hem gelijk en ik kon zijn excuses makkelijk weg-glimlachen. Het voelde helemaal niet meer als een 'foutje', als iets dat mij zomaar, per ongeluk was overkomen. Nee, dit overkwam mij alleen door Gods leiding.
Het is een lang verhaal geworden, maar het was ook gewoon een heftige ervaring voor mij. Ik ga dit nooit meer vergeten. Nu is het het meer dan vijf jaar geleden en nog steeds denk ik vaak, als ik iets moeilijk vind of ergens bang voor ben: De Heere hielp mij toen, Hij helpt mij ook vandaag. Niets is een verassing voor God, Hij heeft alleen plannen.
Liefs en sjalom,
Sara-Maria